Buerger Hastalığı
Buerger hastalığı nedir:
Sıklıkla her iki bacakta diz altındaki atar damarların tıkanıklığı ile seyreden bir hastalıktır. Hastalık ayak parmaklarında morarma, soğuma veya iyileşmeyen yaralarla kendini gösterir. Başlarda ayakkabı vurması veya tırnak batmasına bağlı olarak yorumlanan bilen bu iyileşmeyen yaraların iyileşmemesi sonucunda ve üzerinden epey zaman geçmesinden sonra hasta doktora başvurur ancak hastalık çoktan ilerlemiş ve parmağın veya parmakların kaybedilme riski artmıştır.
Buerger hastalığı kimlerde görülür:
Hastalık çok tipik olarak 50 yaş altındaki sigara içen erkek bireylerde görülür. Hastalığın oluşumunda en önemli faktör sigara kullanımıdır. Eğer kişi sigara içmiyor Buerger hastalığı görülmez. Dünyanın heryerinde hastalık görülmez. Daha çok ortadoğu ve asya ülkeleri insanlarında görülür. Bu nedenle ülkemizde 50 yaş altı sigara içen erkek bireylerin neredeyse en sık uzuv kayıp nedenlerindendir. Buerger hastalığı damar sertliği değildir. Damar sertliği daha çok 50 yaş üstü, diyabet, yüksek tansiyon, hiperlipideminin varlığında erkek ve kadınlarda görülen; koroner, bacak ve şah damarında darlıklarla seyreden bir hastalıktır. Buerger hastalığında ise hastalar genç sayılabilecek 50 yaş altı, erkek ve mutlaka sigara içen bireylerdir.
Buerger hastalığı neden sigara allerjisi olarak adlandırılır?
Buerger hastalığına bağlı atar damar tıkanıklığı olması için kişinin sigara içiyor olması tanı için şarttır. Bütün sorun sigaradaki toksik maddeler ile bacaklardaki atar damarların çaplarının daralarak içinde pıhtı oturmasıdır. Sigara allerjisi denmesinin iki nedeni vardır. birincisi sigarayı bırakan hastalarda hastalık %92 gibi çok yüksek bir oranda, başka bir tedaviye ihtiyaç duymadan iyileşir. ikincisi ise hastalığın iyileşmesi için sigarayı tamamen bırakmak ve asla sigara dumanına dahi maruz kalmamak gerekir. diğer bir deyişle günde bir tane ile bir paket içilen sigara arasında hastalığın iyileşmesi açısından bir fark yoktur. bunu bir adım öteye götürürsek hasta sigara içmiyor ancak yanında sigara içenler tarafından sigara dumanına maruz bırakılıyor ise hastalık yine iyileşmez. Diğer bir deyişle Buerger hastalığının iyileşmesi için tek ve yeter şart sigarasız bir ortamdır.
Buerger hastalığının tedavisi nedir ve hastalık tamamen iyileşir mi?
Buerger hastalığına bağlı ayak parmaklarında morarma, soğuma ve iyileşmeyen yaraların iyileşmesi için şlk şart sigara içmemek ve içilen ortamda bulunmamaktır. daha önce bahsettiğim gibi diğer başka bir tedaviye ihtiyaç duymadan hastalık sigaranın bırakılması ile %92 oranında iyileşir. Ek olarak hastalara damar genişletici ve kan sulandırıcı tedavi verilir. hastalığın sıklıkla diz altındaki küçük çaplı atar damarları tutması nedeniyle baypas veya anjio ile damarın açılma şansı çok düşüktür. Hastalık hiçbir zaman tam iyileşmez tıpkı diğer allerjik hastalıklar gibi. Remisyon ve alevlenmeler ile seyreder yani zaman zaman uyur ve zaman zaman uyanır. Sigarayı bırakan ve sigara dumanına maruz kalmayan hastaların yaraları iyileşir ve hastaların ayak parmakları veya ayakları kesilmez. Ancak uaraları iyileşen hasta yıllar sonra sonra tekrar sigara dumanına maruz kalırsa hastalık tekrar alevlenir ve hastanın ayağını tehdit eder.
Buerger hastalığının ameliyatsız anjio ile tedavisi:
Ayak parmaklarında yara, morarma, soğukluk olan hastalarda tıkalı damarlar anjioda balon veya stent ile ameliyatsız açılarak bacak kesilmekten kurtulur.
Sonuç olarak, Buerger hastalığı ülkemizde genç erkek hastalarda en çok ayaklarını kaybetme nedenlerinden biridir. Hastalık daha çok ortadoğu ve asya ülkelerinde görülür. Hastalık sigara içen genç erkek bireylerde görülür ve doğrudan sigara nedenlidir. iyileşmesi için tek ve yeter şart sigara içmemek ve içilen yerde durmamaktır. tıpkı ilaç allerjilerinde olduğu gibi sigara içim miktarının önemi yoktur. bir tek sigara ile veya sigara dumanına maruz kalma ile 2 paket sigara içmek arasında hastalığın ilerlemesi açısından bir fark yoktur.