TOPLARDAMARLAR (İÇ VARİS)

Organlar tarafından oluşturulmuş kirli kanı tekrar kalbe ulaştıran damarlara   toplardamar denir. Bu damarlar yerleşimlerinin vücut yüzeyine olan uzaklığına göre iki kısma ayrılır:

 Vücut yüzeyine yakın olanlar YÜZEYSEL TOPLARDAMARLAR (derinin altında gözle görülen damarlar) ve derin yerleşimliler DERİN TOPLARDAMARLAR (kasların içinde yerleştiğinden gözle görülmeyen damarlardır).

 TOPLARDAMAR HASTALIKLARI

Toplardamarların fonksiyon kaybına bağlı olarak kirli kanın kalbe etkin bir şekilde taşınamaması sonucu ortaya çıkan hastalıklardır. Fonksiyon kaybına uğrayan toplardamarın yerleşimine, hastalığın başlangıç zamanına ve hastalarda ortaya çıkan sağlık sorunlarına göre toplardamar hastalıkları farklı isimler alır.

1-Derin toplardamar tıkanıklığı (Derin Ven Trombozu)

2-Yüzeysel toplardamar tıkanıklığı. (Flebit)

3-Derin toplardamar yetersizliği.(Derin ven yetersizliği)

4-Yüzeysel toplardamar yetersizliği. (Venöz Yetmezlik)

5-Varis Yarası.(Venöz Ülser)

DERİN TOPLARDAMAR TIKANIKLIĞI (DERİN VEN TROMBOZU)

Kanın, derin toplardamar içinde pıhtılaşması ve bunun sonucunda kirli kanın kalbe geri dönüşünün bozulması ile oluşan bir hastalıktır. Hastalık sıklıkla bacak derin toplardamarlarını tutar. Hastalığın oluşumunu kolaylaştıran bazı faktörler vardır.

1-Toplardamar içinde kan akışını azaltan faktörler

Uzun yolculuk yapmak, ameliyat ya da hastalık nedeni ile uzun süreli yatak istirahati veya toplardamarda kanın akışana engel olabilecek mekanik nedenler.(gebelik, Kanser)

2- Toplardamar yapısında oluşan bozukluklar

Daha önce geçirilmiş toplardamar tıkanıklarının yarattığı damar iç yapısındaki hasar, vaskülit denilen iltihabi damar hastalıkları, özellikle hastanede yatan hastalara damar içine yapılan her türlü müdahaleler,  bazı ilaçlar (örneğin, bazı kanser ilaçları) ve eroin gibi damara enjekte edilen zararlı maddeler.

3- Kan pıhtılaşma sistemindeki bozukluklar.

Kanın pıhtılaşma sisteminde doğumsal (genetik) olarak var olan bazı hastalıklar, hormon tedavisi, doğum kontrol hapları ve hamilelik insan vücudunda hormon dengesini etkileyerek  kanın pıhtılaşma mekanizmasını bozar.

DERİN TOPLARDAMAR TIKANIKLIĞININ (DERİN VEN TROMBOZU) BELİRTİLERİ

Tıkanan derin toplardamara bağlı olarak şikâyetlerin yerleşim yeri değişir. Bacak derin toplardamarlarında tıkanıklık olursa (çoğunlukla bu damarlarda olur) hastanın bacaklarında ani başlangıçlı ağrı, şişlik ve renk değişikliği şikâyetleri vardır.

Bazı durumlarda derin toplardamarların içinde pıhtı oluşumu çok daha ciddi sonuçlara neden olabilir. Derin toplardamar içinde oluşan kan pıhtıları bulundukları yerden ayrılarak kan akımının etkisi ile toplardamarlar içinde ilerleyebilir ve hayati organların (akciğer) damarlarını tıkayabilir. Bu durum akciğer embolisi olarak isimlendirilir. Akciğer embolisi ciddi sakatlık ve ölüm riski taşıyan ve bu nedenle hızla tedavinin başlanmasının zorunlu olduğu acil bir durumdur.

DERİN TOPLARDAMAR TIKANIKLIĞININ (DERİN VEN TROMBOZU) TEDAVİSİ

Derin toplardamar tıkanıklığının tedavisi son derece önemlidir ve vakit geçirmeden (ilk 14 günde)  başlanmalıdır. Derin ven trombozu tedavisine ne kadar erken başlanırsa akciğer toplardamarlarının hastalıktan etkilenmesi başta olmak üzere, istenmeyen birçok durumun önüne geçilir.

Günümüzde derin toplardamar tıkanıklığının tedavisininim iki temel kısmı vardır:

1-Damar içinde oluşan pıhtı miktarını azaltmak.

2- Yeni pıhtı oluşumunu engellemek

Bu tedaviler birbirlerini desteklerler ve mümkün olan her hastada birlikte kullanılmalıdır. Bu sayede damar içinde oluşan kan pıhtısı tamamen yok edilebilir, akciğer embolisi gibi ciddi durumların önüne geçilir ve toplardamarda fonksiyon kaybı oluşturmayacak şekilde düzgün bir iyileşme sağlanır.

DAMAR İÇİNDE PIHTI MİKTARINI AZALTACAK TEDAVİLER

• Derin toplardamar içinde oluşan pıhtının, trombilitik ilaçlar dediğimiz

pıhtıyı eritici ilaçlar ile direk tıkalı toplardamar içinde eritilmesi

• Farmako-Mekanik Trombolitik tedavi yöntemi ile derin toplardamar içindeki pıhtının parçalanarak özel cihazlarla vücut dışına alınması ile olur.

 DAMAR İÇİNDE YENİ PIHTI OLUŞUMUNU ENGELLEYEN TEDAVİLER

Damar içinde yeni pıhtı oluşumunu önleyen ilaçlara kan sulandırıcı ilaçlar denir. Bu ilaçların temel fonksiyonu kanın akışkanlığını artırarak yeni pıhtı oluşumunun önüne geçmektir.

İÇ VARİS YANİ DERİN TOPLAR DAMAR HASTALIKLARININ AMELİYATSIZ TEDAVİSİ

İç varis olan hastalarda sıklıkla öncesinde iç toplar damarlarda tıkanıklık vardır. Bu tıkanıklık açılmazsa hastalarda yeni pıhtılar oluşup insan hayatını tehdit edebilir, bacaklarda aşırı şişme ve morarma ve bacaklarda iyileşmesi zor yaralar oluşabilir. Bu tıkanıklıklar günümüzde ameliyatsız anjioda balon veya stent ile açılabilmnektedir.

DERİN TOPLARDAMAR TIKANIKLIĞININ (DERİN VEN TROMBOZU) TEDAVİSİNİN ÖNEMİ.

Derin toplardamar tıkanıklıkları (derin ven trombzu) doğası gereği ciddi sağlık sorunlarına yol açma potansiyeline sahiptir. Özellikle damar içi pıhtı miktarını azaltıcı tedavilerin yapılamadığı hastalarda bu ciddi komplikasyonla karşılaşma oranı bir hayli yüksektir. Bu komplikasyonlarda en sık görüleni post-trombotik sendrom olarak isimlendirilen.

Post-trombotik sendromu

Derin toplardamar tıkanıklığının sık görülen, hastanın yaşam kalitesini önemli, ölçüde düşüren ve sakatlıklara yol açabilen bir komplikasyonudur.  Post- trombotik sendromu, derin toplardamar tıkanıklığı tedavisinin damar içindeki pıhtı miktarını azaltacak ve yeni pıhtı oluşumunun önüne geçecek şekilde etkin olarak yapılmamasından kaynaklanır.

Post-trombotik sendromun klinik bulguları

Bacaklarda şişme, ağrı, renk değişikliği, varis oluşumu ve uzun süreli, tekrarlayan yaralar. (venöz ülserler)