Aort kapak, kalbin sol karıncığı ile aort arasında bulunur ve temiz kanın sol karıncıktan aorta; tüm vücuda yayılmasını sağlar. Aort kapak hastalığında kalbin ve vücudun geri kalanına kan akışı olumsuz etkilenir. Aort kapağı her kalp atımında açılır kapanır. Kanın yeterli miktarda geçmesi için açılması gerekir, kanın geriye doğru kaçmaması için yeterli miktarda kapanması gerekmektedir.
Aort kapak yetmezliği ve darlığında ne tür şikayetler olur?
İki tip aort kapak hastalığı vardır. Birincisi aort kapak darlığı, bu aort kapağın daraldığını ve bunun sonucunda temiz kan yeteri kadar vücuda ve organlara ulaşamadığı durumdur. İkinci aort kapak hastalığı aort yetmezliğidir, aort kapak yeterli ölçüde kapanmaz ve vücuda yayılması gereken temiz kan kalbe doğru geri kaçır. Başlangıçta hiçbir belirti göstermeyebilir. Hastalığın şiddeti ilerledikçe şikayetler belirmeye başlar. En sık göğüs ağrısı, çarpıntı, bayılma, nefes darlığı (hareketle veya istirahat halinde görüle bilinir) ve bacaklarda şişme (ödem) şikâyetleri görülür.
Aort kapak darlığı ve yetmezliğinin nedenleri neden olur?
Aort kapak hastalıklarının nedenleri arasında en sık karşılaşılan yaşlanmaya bağlı kapağın yıpranması ve kireçlenmesidir. 60 yaş ve üstü hastalarda görülür. Aort kapak, ileri yaş ve damar sertliğine bağlı olarak ileri derecede kireçlenmiştir. Kireçlenmeye bağlı olarak kapağın tam açılımı ve kapanması mümkün olmadığı için yetmezlik ve darlık meydana gelir. 40 lı yaşlarda görülen diğer önemli aort kapak hastalık nedeni doğuştan 3 yaprakçıklı olası gereken aort kapağın 2 yaprakçıklı olmasıdır. Bu hastalarda doğuştan aort kapak anormaldir. Anormal yapıda olan kapak yaş ilerledikçe giderek sertleşir ve 40’lı yaşlarda hastada kapaktaki darlık veya yetmezliğe bağlı şikayetler başlar. Diğer önemli aort kapak bozulma nedeni çocukluk yaşlarda geçirilen ateşli romatizmanın kalp kapaklarını etkilemesidir. Şikâyetler 30’lu yaşlarda çıkar ve sıklıkla aort kapakla beraber mitral kapakta bozulmuştur. Daha az sıklıkla görülen aort kapak yetmezliği nedeni aort kapağı saran aort damarındaki genişlemeler sonucunda oluşur ve bu durumda aort kapak sıklıkla tamir edilebilir.
Ne zaman aort kapak için ameliyat olmak gereklidir?
Aort kapakta ileri kaçak veya ileri darlık varsa; bununla beraber hareket ederken veya efor sarf ederken nefes darlığı, göğüs ağrısı oluyorsa artık ameliyat zamanı gelmiş demektir.
Aort kapak tamiri ve OZAKİ ameliyatı
Aort kapağında özellikle çökme ve mümkün olan her durumda aort kapağı tamir edilir. Aort kapağının tamir edilmesinin avantajları arasında enfeksiyon riskini daha az olması, tamir edilen hastalar kan sulandırıcı kullanmak zorunda kalmayacağı için yaşam kalitelerinin daha iyi olması sayılabilir. Ozaki ameliyatı kapak tamirinin mümkün olmadığı, özellikle kapak üzerinde enfeksiyonun olduğu hastalar ve 18 yaş atı hastalar için kullanılan ve kapak tamiri ile aynı avantajlara sahip bir ameliyat tekniğidir. Ozaki yönteminde göğüs kafesi önden tamamen açılarak kalbin etrafını saran kalp zarı çıkartılır ve kalp zarı kullanılarak yeni bir kapak yapılır. Ozaki yönteminin kapak tamiri ile aynı avantajlara sahip olmasının yanında, dezavantajları arasında göğüs kafesinin önden tamamen kesilerek açılması ve kapağın ömrünün ortalama 12-14 yıl olması sayılabilir.
Aort kapak değişim, (biyolojik kapak mı? Metal kapak mı?)
Tamire uygun olmayan hastalarda kapağın değiştirilmesi gerekmektedir. Her hasta ameliyat öncesinde değerlendirilerek mekanik veya biyolojik kapak kullanımına karar verilir. 60-65 yaş üstü hastalarda tercihimiz biyolojik kapak, 60 yaş altı hastalarda ise metal kapaktır. Biyolojik kapağın ömrü ortalama 14 yıl olup kapak bozulunca sıklıkla tekrar ameliyata gerek kalmadan kasıktan yeni bir kapakla değiştirilebilir. Metal kapak ömrü ise ömür boyudur ancak hastanın warfadin (coumadin) dediğimiz kan sulandırıcıyı ömür boyu kullanması gerekmektedir. Metal kapak ve warfadin kullanımı ile aklınıza takılan konuları mitral kapak bölümünde ve soru-cevap bölümünde bulabilirsiniz.
Küçük kesi ile göğüs kemiğini kesmeden aort kapak ameliyatı
Aort kapak ameliyatları öndeki göğüs kafesi kemiğini kesmeden sağ göğüsten küçük kesi ile kaburgaların arasından yapılabilir. Küçük kesi ile aort kapak ameliyatında hastalar daha erken günlük hayata dönerler ve enfeksiyon riski daha azdır. Estetik avantajlarının yanında hastaların daha az ağrı hissetmesi ameliyat sonrası iyileşme sürecini kısaltır. Ayrıca hastaların hastane ve yoğun bakım kalış süreleri daha kısadır.