Enerji içeceklerinin, kısa sürede ve yüksek miktarda tüketilmesi kalp krizi ve ani ölüm riskini artırıyor. Uzmanlar İngiltere’de gençlere satışı kısıtlanan bu ürünlerin Türkiye’de de yasaklanması gerektiğini söylüyor.
ZİYNETİ KOCABIYIK -
İngiltere’de enerji içeceklerinin 16 yaşın altındaki gençlere satılmasının yasaklanacağının duyurulması Türkiye’de de Türk bilim adamlarından da destek buldu.
Enerji içeceklerinin çok fazla ve çok sık tüketilmesinin kalp rahatsızlıkları ve kanser riskinin artmasından depresyona kadar ciddi sonuçlara yol açabileceğini söyleyen kalp ve damar cerrahisi uzmanı Prof. Dr. Cengiz Köksal, “Enerji içeceklerinin günümüzde gençlerde ne kadar yaygın kullanıldığını gözlemleyen bir kişi olarak görüşüm, genç neslimizi ani kalp ölümü riskinden korumak için, Türkiye’de de enerji içeceklerinin 16 yaş altı gençlere satışının yasaklanmasıdır” dedi.
İngiltere’deki pek çok süpermarket zinciri, söz konusu ürünlerin reşit olmayanlara satışını gönüllü olarak yasakladı.
ANİ ÖLÜM RİSKİ VAR
Kafeinin, kan damarlarınızın daralmasına ve kalp atış hızınızın artmasına sebep olan bir uyarıcı olduğunu aktaran Prof. Dr. Köksal, şu ifadeleri kullandı:
“Kahve hâlâ en yaygın tüketilen kafein kaynağı olsa da, kafeinli enerji içecekleri özellikle gençler arasında giderek daha popüler hâle geliyor. Her markada farklı oranlarda kafein bulunmakla birlikte mesela en sık tüketilen markalardan birinin 500 ml’lik bir kutusu 160 mg’a kadar kafein içeriyor. Enerji içeceği tüketildikten sonra kafeinin kan dolaşımına karışması yaklaşık 10 dakika sürüyor ve bu da kalp atış hızının ve kan basıncının yükselmeye başlamasına sebep oluyor.
Enerji içeceği kısa sürede ve yüksek miktarda alındığı zaman kalp ve damar yapısını bozuyor. Ve özellikle birçok gencin yaptığı gibi uyarıcı ilaçlar ve alkol ile tüketildiğinde kalp krizi ve ani ölüm riski taşıyor. Enerji içeceklerinin günlük olarak uzun süreli ve düşük dozlarda tüketilmesi bile ciddi, geri dönüşü olmayan hasarlara yol açabilir.”
KALP HIZINI 20 KAT ARTIRIYOR
Enerji içeceklerinin içinde kafeinin yanı sıra taurine, guarana, ginseng gibi uyarıcı maddeler de bulunduğuna işaret eden Prof. Dr. Köksal, “Bunlar yüksek miktarda alındığı zaman kalp için zararlı katkı maddeleridir. Kafein ve taurine gibi enerji içeceğinde bulunan katkı maddeleri yüksek dozlarda kalbi daha güçlü kasılmaya zorlarken, çarpıntı ve ritim bozukluklarına neden olabilir (kalp hızlı ve düzensiz atar). Ani tansiyon yüksekliği yapabilir. Bir kutu enerji içeriği kan basıncını 10 mmHg, kalp hızını 20 + artırır” diye konuştu.
ÖNCE ENERJİ SONRA YORGUNLUK
Kafeinin tamamı emildikten yaklaşık 50 dakika sonra etkisi en üst seviyeye ulaşıyor. Bu noktada karaciğer, kan dolaşımındaki şekeri daha fazla emerek tepki veriyor ve içeceği tükettikten yaklaşık bir saat sonra vücutta şeker düşüşü başliyor. Kafein seviyeleri düştüğünde yorgunluk ve düşük enerji seviyeleri tetiklenebilir. Buna rağmen, çoğu insanda kafein 12 saat sonra kan dolaşımından atılır, ancak bunun ne kadar süreceğini etkileyen faktörler arasında yaş, vücut ağırlığı ve tam olarak ne kadar kafein tüketildiği yer alır.
ENERJİ DEĞİL ENDİŞE YÜKLÜYOR
Enerji içecekleri günümüzde gençler arasında dikkat çekici bir şekilde gizli bir tüketim alışkanlığı hâline geldiğini söyleyen Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi Klinik Psikoloğu İ. Anıl Usta, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Yoğun hayat temposu, yoğun ders programları, yorgunluk ve sosyal baskılar sebebiyle gençler kendileri için daha uyanık, daha dinç ve daha verimli olma arayışına girerken bu enerji içeceklerini bir çözüm olarak görmektedir. Ancak, kısa vadede enerji artışı sağlıyor gibi görünen bu ürünler, uzun vadede ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkilere yol açabilmektedir.
Bu içeceklerin en temel bileşeni olan kafein, merkezî sinir sistemini uyararak kalp atış hızını artırır ve odaklanmayı kısa süreli de olsa güçlendirir. Fakat bu durum çoğu zaman tolere etmekte zorlanılan bir duruma yol açabilir ve bu durum; çarpıntı, huzursuzluk, ellerde titreme ve yoğun kaygı hâli ile kendisini gösterebilir. Özellikle sınav dönemlerinde zaten stres altında olan gençlerde bu etkiler, panikatak gibi süreçleri tetikleyebilir. Araştırmaların bazıları, enerji içeceklerini sık tüketen gençlerde endişe ve sinirlilik seviyelerinde belirgin şekilde artış olduğunu belirtmektedir.”
